Obecnie wkłady kominowe stanowią najczęściej stosowaną grupę przewodów spalinowych. Niestety przepisy nie jednoznacznie określają warunki stosowania i odbioru tych instalacji. W codziennej praktyce pomaga nam głównie wiedza nabyta na szkoleniach, własne doświadczenie oraz informacje publikowane w materiałach Korporacji Kominiarzy. Poniżej publikujemy skrót materiału opracowanego przez producentów elementów kominowych działających w Polsce.
Warunki doboru, stosowania i eksploatacji wkładów kominowych są czytelnikom Kominiarza Polskiego dobrze znane. Jako producenci i projektanci systemów kominowych chcielibyśmy jedynie zwrócić uwagę na niektóre naszym zdaniem najważniejsze aspekty związane z tym tematem.
Każdy wkład kominowy powinien zapewniać następujące funkcje:
- szczelność (spalin) w warunkach pracy komina
- pełną ochronę przed zamakaniem oraz możliwość odprowadzenia skroplin na zewnątrz komina
- odporność ogniową oraz brak odkształceń termicznych i mechanicznych w czasie pracy
- zmniejszenie bezwładności cieplnej komina
- możliwość odpowiedniego doboru i regulacji układu kominowego
- trwałość, możliwość dokonywania czyszczeń i przeglądów
Szczelność przewodów kominowych jest zagwarantowana przez:
- spawanie plazmowe elementów rurowych (szczelności rur nigdy nie zapewni zgrzewanie punktowe czy jakiekolwiek połączenie blacharskie z uwagi na rozszerzalność cieplną przewodu – wyjątkiem są rury giętkie typu FLEX posiadające możliwości kompensacji termicznej)
- odpowiednio szczelne wykonanie elementów podłączeniowych (trójników, złączek, redukcji) i wyczystkowych
- odpowiednią konstrukcję połączenia poszczególnych elementów wkładu kominowego (maksymalna nieszczelność nie większa niż 0,01m3/h przy nadciśnieniu 125 Pa).
Ochronę przed zamakaniem istniejących kominów ceramicznych zapewniają odpowiednie materiały. Materiałami tymi mogą być specjalne kształtki i masy ceramiczne, określone odmiany szkła oraz elementy ze stali kwasoodpornych. Dopuszczone są również elementy wykonane z aluminium oraz tworzywa sztucznego, lecz mają one zastosowanie jedynie w określonych warunkach (patrz art. KP nr 1/98) np. w kotłach kondensacyjnych. Produkty spalania gazu i oleju w połączeniu z parą wodną zawartą w powietrzu użytym do spalania, tworzą agresywne związki siarki i azotu o wyraźnie kwaśnym odczynie .
Agresywność powstających skroplin zwiększa dodatkowo wysoka ich temperatura . Dlatego stosowane stale kwasoodporne muszą posiadać skład chemiczny zapobiegający korozji stali. Do stosowania jako wkłady kominowe dopuszczone stale kwasoodporne z dodatkami chromu, niklu oraz molibdenu w gatunku 00H17N14M2 (DIN 1.4404) oraz H17N13M2T (DIN 1.4571) które muszą posiadać atesty hutnicze producenta, potwierdzające skład chemiczny.
Powyższe materiały zapewniają ochronę komina przed działaniem agresywnych skroplin w naturalnych, typowych warunkach przy spalaniu czystych chemicznie paliw. W czasie gdy spalane jest zanieczyszczone paliwo np. różne odpady w piecach węglowych lub gdy do spalania dostarczane jest zanieczyszczone powietrze może zdarzyć się, że pomimo znacznej odporności chemicznej używanych materiałów następuje korozja wkładów. Przy stali kwasoodpornej zagrożeniem takim jest występowanie w spalinach chlorków i fluorków (które w normalnych warunkach nie występują w ilości zagrażających trwałości) powodujących korozję chromianową stali – w postaci siatki niemal idealnie okrągłych małych otworków (średnicy od 0,5 do 3mm). Należy więc unikać stosowania wkładów kominowych kwasoodpornych w pomieszczeniach gdzie składowane są np. środki czyszczące lub używane inne chemikalia (w tym pralnie chemiczne, zakłady fryzjerskie lub laboratoria chemiczne). Zabrania się również stosowania tych wkładów w świeżo tynkowanych i murowanych przewodach kominowych z uwagi na zawartość tych związków w zaprawach murarskich (montaż dopuszczalny jest po wyschnięciu zaprawy po ok. 2-tygodniach). W przypadku gdy inna lokalizacja miejsca zabudowy kotła jest nie możliwa, należy stosować kotły z zamkniętą komorą spalania, do których dostarczane jest bezpośrednio czyste powietrze z zewnątrz (np. przewodami podwójnymi typu LAS) lub wkłady kominowe szklane (bardzo drogie). Pamiętać należy również, że montując wkład kominowy kwasoodporny do komina który pracował wcześniej np. przy kotłach węglowych, należy go dokładnie wyczyścić (najlepiej wypalić) gdyż w nagromadzona sadza może zawierać związki powodujące korozję zewnętrznej części wkładu.
W myśl zasady lepiej zapobiegać niż usuwać skutki, należy w kominie stworzyć takie warunki pracy, aby wykraplała się w nim jak najmniejsza ilość skroplin. Punkt rosy powinien więc tworzyć się jak najwyżej wylotu z komina a najlepiej poza nim. Możemy to osiągnąć przez dokładne dobranie parametrów pracy komina, w tym odpowiedni dobór średnic i wysokości komina oraz zapewnienie jak najmniejszego spadku temperatury spalin od koła do wylotu komina. Zaleca się więc izolowanie wszystkich odcinków wkładu przechodzących przez „zimne” – nie ogrzewane pomieszczenia (jak strychy, poddasza) a głównie w częściach wystających ponad dach oraz stosowanie wkładów o jak najniższej bezwładności cieplnej. Najniższą bezwładność cieplną posiadają wkłady kominowe wykonane z cienkościennych blach kwasoodpornych. Elementy komina szybko się nagrzewają uzyskując zakładane parametry pracy już po kilkudziesięciu sekundach od momentu włączenia się kotła .
Należy również zapewnić możliwość przewietrzania komina ceramicznego, do którego zamontowany jest wkład dla uniknięcia jego „pocenia” na zewnątrz.
Prawidłowo zaprojektowany musi uwzględniać wszystkie straty związane z oporami przepływu na całej długości przewodu kominowego oraz na elementach podłączeniowych, kolanach i zakończeniach kominowych. Do obliczeń przyjmowany jest rodzaj urządzenia grzewczego oraz paliwo i warunki jego spalania. Większość krajowych producentów kotłów posiada programy komputerowe do doboru kominów. Stosowane są również do ich doboru diagramy oparte na normach DIN. Pamiętać należy że zawierają one pewne przybliżenia i mogą być stosowane tylko w typowych sytuacjach. Najczęściej popełnianym błędem przy projektowaniu kominów jest ich przewymiarowywanie. Projektanci i inwestorzy często proponują niepotrzebnie, zwiększenie średnicy kominów na skompensowanie oporów, zapominając o tym, że spowoduje to zmniejszenie prędkości przepływu spalin a co za tym idzie dodatkowe ochładzanie się spalin, a w konsekwencji spadek ciągu kominowego. Pewne problemy mogą również sprawić decyzje Ochrony Środowiska określające wysokości kominów dla zachowania określonych stref ochronnych. W tym przypadku chcąc być w zgodzie z decyzją OŚ należy pamiętać przy doborze średnic komina, że ze wzrostem długości komina zdecydowanie rosną (w kwadracie prędkości) opory przepływu .
Wszystkie elementy kominów i wkładów kominowych muszą posiadać aktualne aprobaty techniczne .
W myśl wydawanych aprobat producenci elementów kominowych przedstawiają do zatwierdzenia swoje wyroby, które okresowo podlegają kontroli zgodności z wydawanymi aprobatami. Na mocy wydanych atestów producenci uzyskują prawo do wytwarzania określonych wyrobów i systemów kominowych mając obowiązek oznaczania w sposób trwały swoich wyrobów, na każdym elemencie.
Tak więc jedynie elementy oznaczone cechą producenta mogą być w myśl obowiązującego prawa montowane jako zgodne w wydanymi atestami.
Praktyczne porady aktualizowane są w oparciu o artykuły zawarte na łamach miesięcznika „Kominiarz Polski”. Chcesz wiedzieć więcej odwiedz http://www.kominiarz.org.pl